Γρηγόρης ΚεντητόςΗ Margaret Lemon ήταν η γυναίκα που κατάφερε να επιβιώσει στη μνήμη της ιστορίας όχι μέσα από τα λόγια, αλλά μέσα από τα πορτραίτα της. Σε μια εποχή όπου οι γυναίκες σπάνια κέρδιζαν θέση στο καλλιτεχνικό στερέωμα, εκείνη έγινε το μοντέλο που αποτυπώθηκε περισσότερο από κάθε άλλη του 17ου αιώνα, αιχμαλωτίζοντας το βλέμμα των κορυφαίων καλλιτεχνών.
Γεννήθηκε γύρω στο 1614 στην Αγγλία, πιθανότατα με οικογενειακές ρίζες σε εμπορικούς κύκλους. Τα πρώτα χρόνια της παραμένουν ασαφή, αλλά οι φήμες μιλούν για μια γυναίκα που διέθετε μόρφωση, μουσική παιδεία και έντονη προσωπικότητα. Από νεαρή ηλικία συνδέθηκε με την καλλιτεχνική σκηνή του Λονδίνου, αναδεικνυόμενη σε διάσημη εταίρα και μοντέλο.
Η μοίρα της άλλαξε οριστικά όταν γνώρισε τον Anthony van Dyck, τον φλαμανδό ζωγράφο που το 1632 έφτασε στο Λονδίνο για να υπηρετήσει ως επίσημος καλλιτέχνης του βασιλιά Καρόλου Α΄. Ο van Dyck δεν βρήκε μόνο τον μέγα προστάτη του στη βασιλική αυλή, αλλά και την ιδανική του μούσα στο πρόσωπο της Lemon. Η μεταξύ τους σχέση ξεπέρασε τα όρια της τέχνης και έγινε θρύλος.
Η μούσα του πάθους και των καμβάδων
Η Lemon έζησε μαζί του για χρόνια, στο σπίτι του στο Blackfriars, και έγινε η σταθερή του συνοδός και ερωμένη. Οι πίνακές του την αποτυπώνουν με επιβλητικό βλέμμα, ντυμένη με μετάξι, μαργαριτάρια και κομψότητα που θύμιζε αριστοκρατία. Άλλοτε την έντυνε με ρόλους μυθολογικούς, όπως την Αφροδίτη ή την Ερμηνία από το έπος του Τάσσο, άλλοτε την παρουσίαζε γυμνή κάτω από κόκκινα υφάσματα, με τόλμη σπάνια για την εποχή.
Δεν ήταν μόνο ο van Dyck. Χαρακτικά του Jean Morin και του Wenceslas Hollar αναπαρήγαγαν τη μορφή της, διαδίδοντας το πρόσωπό της σε ευρωπαϊκά σαλόνια. Η Lemon έγινε σύμβολο φινέτσας και αισθησιασμού, αλλά και πρόσωπο που ενσάρκωσε τον μυστικισμό της εποχής. Η εικόνα της έμοιαζε να περνά τα όρια του καμβά και να αγγίζει κάτι αιώνιο.
Οι ιστορικοί υπολογίζουν ότι εμφανίζεται σε τουλάχιστον δώδεκα έργα, ίσως και περισσότερα. Άλλοι ανεβάζουν τον αριθμό στα είκοσι τέσσερα. Σίγουρα γνωρίζουμε για τρία πορτραίτα που θεωρούνται αυθεντικά και αναμφισβήτητα δικά της: ένα σε ιδιωτική συλλογή της Νέας Υόρκης, ένα στη Βασιλική Συλλογή στο Windsor, και ένα στο Blenheim Palace. Από εκεί και πέρα, δεκάδες αντίγραφα και χαρακτικά πολλαπλασίασαν την παρουσία της.
Σκάνδαλα, πάθη και πτώση
Η σχέση της με τον van Dyck δεν ήταν ποτέ ήσυχη. Οι φήμες μιλούν για ζήλια και βίαιες σκηνές. Η πιο διάσημη ιστορία λέει πως, όταν έμαθε ότι ο καλλιτέχνης ετοιμαζόταν να παντρευτεί την Μαίρη Ρούθβεν, τον δάγκωσε στο χέρι, επιχειρώντας να του καταστρέψει το εργαλείο της τέχνης του – τον αντίχειρα. Είτε πρόκειται για αλήθεια είτε για θρύλο, το επεισόδιο δείχνει την ένταση που χαρακτήριζε τη σχέση τους.
Μετά τον γάμο του van Dyck το 1640, η Lemon βυθίστηκε στην αφάνεια. Οι μαρτυρίες τη θέλουν να ζει σε φτώχεια, με ψυχολογικά προβλήματα και εγκατάλειψη. Ο θάνατός της τοποθετείται γύρω στο 1643 ή το 1649, πιθανώς από ασθένεια. Η ιστορία της έκλεισε με τραγικό τρόπο, μα το πρόσωπό της έμεινε για πάντα στους καμβάδες.
Αυτό που κάνει τη Lemon μοναδική δεν είναι μόνο η ομορφιά της. Είναι το γεγονός ότι μια γυναίκα χωρίς τίτλους και καταγωγή έγινε το πιο αναπαριστώμενο πρόσωπο του αιώνα της. Μέσα από τις πινελιές των καλλιτεχνών, η Lemon διέσχισε τα όρια της κοινωνικής τάξης, αναδείχθηκε σε αθάνατο πρόσωπο και, άθελά της, έγινε η influencer μιας ολόκληρης εποχής.
Διαβάστε ακόμα
Το video που δείχνει την Ελληνίδα που γεννήθηκε πριν απο 237 χρόνια
Η σκοτεινή ιστορία της καλόγριας Μαριάμ Σουλακιώτη που στοίχειωσε την Ελλάδα
