Τι πραγματικά συνέβη με τον μύθο ότι τα Ελληνικά έχασαν για μία ψήφο να γίνουν επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ

Δημιουργήθηκε στις 29 Αυγ 2025 - 13:58

Η αλήθεια πίσω από τον μύθο «τα ελληνικά/γερμανικά για μία ψήφο»: τι ψήφισε η Βουλή το 1795, πώς γεννήθηκε η «Muhlenberg legend» και τι ισχύει σήμερα για τη γλώσσα στις ΗΠΑ.

Γεωπολιτική: Τι πραγματικά συνέβη με τον μύθο ότι τα Ελληνικά έχασαν για μία ψήφο να γίνουν επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ

Γρηγόρης Κεντητός Χρόνος ανάγνωσης: 3 λεπτά

Ο διαδεδομένος ισχυρισμός ότι τα ελληνικά (ή τα γερμανικά) «έχασαν για μία ψήφο» να γίνουν η επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ δεν στηρίζεται σε καμία πράξη του Κογκρέσου. Το μόνο πραγματικό «μία ψήφος» αφορά διαδικαστική κίνηση στα 1795 για μεταφράσεις νόμων στα γερμανικά· δεν αφορούσε ούτε «εθνική γλώσσα» ούτε αντικατάσταση των αγγλικών.

Η αρχή της σύγχυσης βρίσκεται στη γλωσσικά πολυποίκιλη Αμερική του τέλους του 18ου αιώνα. Η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας τυπώθηκε πολύ νωρίς και στα γερμανικά στη Φιλαδέλφεια, επειδή υπήρχαν πολλοί γερμανόφωνοι άποικοι. Αυτό δείχνει πρακτική εξυπηρέτηση κοινοτήτων, όχι «επίσημη γλώσσα». Στη συνέχεια, γερμανόφωνοι πολίτες ζήτησαν το 1794–1795 να εκτυπώνονται και στα γερμανικά οι ομοσπονδιακοί νόμοι, για λόγους κατανόησης.

Στις 13 Ιανουαρίου 1795 η Βουλή των Αντιπροσώπων καταψήφισε με 42–41 μια απλή αναβολή της συζήτησης· αργότερα η ιδέα μεταφράσεων απορρίφθηκε. Δεν καταγράφηκε ποτέ ψηφοφορία για «επίσημη γλώσσα», ούτε ο Πρόεδρος της Βουλής Frederick Muhlenberg έσπασε ισοψηφία. Από αυτό το επεισόδιο γεννήθηκε η θρυλική «Muhlenberg legend» για τα γερμανικά, που αργότερα αναπαράχθηκε σε ελληνική εκδοχή χωρίς καμία πρωτογενή πηγή.

Τι λένε τα τεκμήρια, πώς φούσκωσε ο μύθος και τι ισχύει σήμερα για τη γλώσσα στις ΗΠΑ

Τα πρακτικά της Βουλής για τη συνεδρίαση της 13/1/1795 μιλούν για εκτυπώσεις/μεταφράσεις δικαίου στα γερμανικά, όχι για «εθνική γλώσσα». Η αφήγηση διογκώθηκε τον 19ο αιώνα (π.χ. Franz von Löher 1847) και ξαναζωντάνεψε τον 20ό με μελέτες και δημοσιεύματα υπέρ ή κατά πολιτικών θέσεων για τη γλώσσα. Στα ελληνικά, ο ισχυρισμός «τα ελληνικά για μία ψήφο» εμφανίζεται πολύ αργότερα ως παραλλαγή του γερμανικού θρύλου· δεν υπάρχει καμία αναφορά σε ημερομηνία, σχέδιο νόμου ή ονομαστική ψηφοφορία που να το στηρίζει.

Γιατί επιμένει; Επειδή είναι τυπικός αστικός μύθος που δραματοποιεί τη φράση «μία ψήφος αλλάζει την ιστορία», ενισχύει συλλογική υπερηφάνεια και ταξιδεύει εύκολα από γλώσσα σε γλώσσα. Δεν είναι η μοναδική γλωσσική «εκδοχή»: κατά καιρούς κυκλοφορούν παρόμοιες ιστορίες για εβραϊκά, γαλλικά ή ολλανδικά, πάντα χωρίς θεσμικά ίχνη.

Τι ίσχυε θεσμικά; Μέχρι το 2025 δεν υπήρχε ομοσπονδιακός νόμος που να ορίζει «επίσημη γλώσσα». Τα αγγλικά λειτουργούσαν de facto, ενώ πολιτείες ή υπηρεσίες αξιοποιούσαν και άλλες γλώσσες σε έντυπα ή δίκαιο. Από 1 Μαρτίου 2025 τα αγγλικά χαρακτηρίστηκαν «επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ» με Executive Order 14224 της εκτελεστικής εξουσίας — διοικητική πράξη με πρακτικές συνέπειες, όχι συνταγματική μεταβολή — και δεν συνδέεται με κανένα «χαμένο για μία ψήφο» του 18ου αιώνα.

Πώς ελέγχεται γρήγορα; Τα πρακτικά της 13/1/1795 για τις μεταφράσεις (και τη διαφορά 42–41 μόνο στην αναβολή) και οι αναλύσεις έγκριτων θεσμών και ερευνητών επιβεβαιώνουν ότι δεν υπήρξε ποτέ ψηφοφορία για «επίσημη γλώσσα». Επομένως ο ισχυρισμός «τα ελληνικά ή τα γερμανικά για μία ψήφο» είναι μύθος, ενώ η πραγματική ιστορία αφορά τη διαχείριση πολύγλωκων κοινοτήτων στους πρώτους δεκαετίες του αμερικανικού κράτους.