Η πρώτη καραντίνα της ιστορίας που γεννήθηκε στα κανάλια της Βενετίας

Στον 14ο αιώνα, η Βενετία έμοιαζε με χρυσό παλάτι που επέπλεε πάνω στα νερά της Μεσογείου. Εμπόριο, πλούτος και ταξίδια έκαναν την πόλη ζωντανή. Ώσπου ήρθε η Μαύρη Πανώλη και η ζωή σταμάτησε απότομα.

Τα καράβια που πλησίαζαν στο λιμάνι έμεναν ακίνητα για σαράντα μέρες. Κανείς δεν επιτρεπόταν να αποβιβαστεί. Αυτή η περίοδος απομόνωσης ονομάστηκε «quaranta giorni» και γέννησε τη λέξη καραντίνα, που άλλαξε για πάντα τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνίες αντιμετώπιζαν τις επιδημίες.

Στα στενά κανάλια, η ατμόσφαιρα μύριζε φόβο. Οι γιατροί με τις μάσκες-ράμφη περιφέρονταν σαν σκιές. Μέσα στις δερμάτινες μύτες των μασκών έκρυβαν βότανα και μπαχαρικά, πιστεύοντας ότι μπορούσαν να απομακρύνουν τον «μολυσμένο αέρα».

Στα lazzaretti, τα πρώτα κτίρια καραντίνας που χτίστηκαν σε μικρά νησιά γύρω από τη Βενετία, οι ναύτες και οι έμποροι περίμεναν με καρδιά που χτυπούσε δυνατά. Μέρες γεμάτες σιωπή, προσευχές και ελπίδα ότι η αρρώστια δεν θα χτυπήσει και τη δική τους πόρτα.

Σαράντα μέρες που άλλαξαν τον κόσμο

Η καραντίνα ήταν μια πράξη επιβίωσης και ταυτόχρονα ένα πείραμα δημόσιας υγείας. Στα λιμάνια, οι φρουροί επιθεωρούσαν κάθε καράβι. Όσοι εμφάνιζαν σημάδια ασθένειας απομονώνονταν αμέσως, ενώ τα υπόλοιπα πληρώματα μετρούσαν τον χρόνο μετρώντας τα κύματα.

Η πρακτική εξαπλώθηκε γρήγορα. Στη Μασσαλία, στη Γένοβα, στην Κωνσταντινούπολη, οι καραντίνες έγιναν κανόνας. Η Ευρώπη έμαθε πως για να προστατευτεί έπρεπε να σταματήσει τον χρόνο — έστω και για σαράντα μέρες.

Η λέξη καραντίνα ταξίδεψε από τα κανάλια της Βενετίας σε όλο τον κόσμο. Έγινε συνώνυμο του φόβου αλλά και της ελπίδας, του αγώνα για επιβίωση σε εποχές που οι άνθρωποι καταλάβαιναν ελάχιστα για τις ασθένειες που τους σάρωναν.

Αυτές οι πρώτες καραντίνες έθεσαν τις βάσεις για τη σύγχρονη επιστήμη της επιδημιολογίας. Η ιδέα ότι η απομόνωση μπορεί να σώσει ζωές γεννήθηκε τότε, μέσα σε μια πόλη που έζησε τον τρόμο και βρήκε τον τρόπο να επιβιώσει.

Ακόμη και σήμερα, η ιστορία εκείνης της πρώτης καραντίνας παραμένει ζωντανή. Στα παλιά λιμάνια της Βενετίας, ανάμεσα στις πέτρινες αποβάθρες, ψιθυρίζεται ακόμα η μνήμη εκείνων που έμειναν κλεισμένοι, περιμένοντας τη σωτηρία.

Διαβάστε ακόμα

Γεώργιος Αβέρωφ, ο άνθρωπος που από τα βουνά του Μετσόβου έφτασε να αλλάξει την Ελλάδα για πάντα

Τα ζώα που κινδυνεύουν πρώτα από τη λειψυδρία παγκοσμίως και οι λόγοι που τα οδηγούν σε ταχεία κατάρρευση

Οι κατάρες του Κεραμεικού που αποκάλυψαν τον αθέατο κόσμο της αρχαίας Αθήνας