Γρηγόρης ΚεντητόςΣτα πεδία της μάχης, εκεί όπου η πείνα λύγιζε στρατιώτες πριν από τις σφαίρες, γεννήθηκε η ιδέα της κονσέρβας. Ένα απλό κουτί που ξεκίνησε ως εφεύρεση ανάγκης και εξελίχθηκε σε παγκόσμιο σύμβολο επιβίωσης και ευκολίας.
Ο Ναπολέων Βοναπάρτης προσέφερε 12.000 φράγκα σε όποιον έβρισκε τρόπο να διατηρεί τρόφιμα για εκστρατείες. Ο Nicolas Appert, ένας ταπεινός ζαχαροπλάστης, ανακάλυψε ότι με σφράγισμα και βράσιμο το φαγητό έμενε ασφαλές για μήνες. Η στρατιωτική διατροφή άλλαξε για πάντα.
Σύντομα το εύθραυστο γυαλί έδωσε τη θέση του στο μέταλλο. Ο Peter Durand πατεντάρισε το πρώτο σιδερένιο κουτί, κι οι κονσέρβες ταξίδευαν πλέον με πλοία σε αποικίες, αποστολές και αρκτικές εξερευνήσεις, αποδεικνύοντας την ανθεκτικότητά τους.
Στην Αμερική, από τη δεκαετία του 1820, εργοστάσια ξεφύτρωναν παντού. Ο Thomas Kensett και άλλοι πρωτοπόροι μετέτρεψαν την κονσέρβα σε βιομηχανία. Στρατιώτες και ναυτικοί είχαν πλέον τροφή που άντεχε μήνες χωρίς ψυγείο, έτοιμη για μάχη ή ταξίδι.
Από τον πόλεμο στο τραπέζι μας
Κατά τον Αμερικανικό Εμφύλιο, οι στρατιώτες έτρωγαν κρέας σε κονσέρβα και συμπυκνωμένο γάλα, ενώ στον Α’ Παγκόσμιο ο όρος bully beef έγινε καθημερινή λέξη στα χαρακώματα. Στον Β’ Παγκόσμιο, η SPAM τροφοδότησε εκατομμύρια στρατιώτες στον Ειρηνικό με περισσότερα από εκατό εκατομμύρια κουτιά.
Μετά τον πόλεμο, η κονσέρβα πέρασε στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Από σούπες και λαχανικά μέχρι φρούτα και ψάρια, έγινε το απόλυτο εργαλείο της καθημερινότητας, προσφέροντας εύκολη αποθήκευση και ασφάλεια χωρίς ψυγεία και πολύπλοκες συνθήκες.
Στην Ελλάδα, οι πρώτες βιομηχανίες εμφανίστηκαν στις αρχές του 20ού αιώνα, ανοίγοντας τον δρόμο για εξαγωγές που έκαναν γνωστά ελληνικά προϊόντα όπως η ντομάτα και ο τόνος σε ολόκληρο τον κόσμο.
Σήμερα, η κονσέρβα είναι παντού: σε σπίτια, σε εκδρομές, σε καταστροφές όπου η επιβίωση απαιτεί τροφή με αντοχή. Οι τεχνικές βελτιώθηκαν, οι ραφές έγιναν ασφαλέστερες και τα υλικά φιλικότερα προς το περιβάλλον. Από ανάγκη πολέμου έγινε σύμβολο ειρήνης.
Η ιστορία της κονσέρβας είναι η ιστορία της προόδου: από τα χαρακώματα του Ναπολέοντα στις κουζίνες μας, αποδεικνύοντας πως οι μεγάλες ιδέες γεννιούνται στις πιο σκληρές συνθήκες.
Διαβάστε ακόμα
Η καθημερινή διατροφή των αρχαίων Ελλήνων χωρίς μαχαιροπίρουνα και τα μυστικά του τραπεζιού τους
Οι δεινόσαυροι που δεν θα βρεθούν ποτέ στην Ελλάδα και η αλήθεια που κρύβει η γη μας