Γρηγόρης ΚεντητόςΣάββατο, 30 Οκτωβρίου 1858, Bradford. Ο πλανόδιος William “Humbug Billy” Hardaker στήνει τον πάγκο του στην Green Market, πουλώντας peppermint humbugs. Μέχρι το βράδυ, δεκάδες πελάτες υποφέρουν από αφόρητους πόνους, εμετούς και κράμπες. Μέχρι να ξημερώσει, πάνω από 20 άνθρωποι έχουν πεθάνει και εκατοντάδες παλεύουν να κρατηθούν στη ζωή.
Ο ζαχαροπλάστης Joseph Neal έφτιαχνε φθηνές καραμέλες χρησιμοποιώντας daft, δηλαδή σκόνη γύψου, για να μειώνει το κόστος. Εκείνη τη μέρα έστειλε τον νοικάρη του, James Archer, να αγοράσει προμήθειες από το φαρμακείο του Charles Hodgson στο Shipley. Ο Hodgson, άρρωστος, ζήτησε από τον άπειρο βοηθό William Goddard να εξυπηρετήσει. Από τη σοφίτα κατέβηκε το λάθος βαρέλι. Δώδεκα λίβρες αρσενικού τριοξειδίου αντί για γύψο.
Στο εργαστήριο, ο James Appleton ξεκίνησε να φτιάχνει τη νέα παρτίδα. Το μείγμα φάνηκε πιο λείο, πιο γυαλιστερό, πιο σκούρο. Η παρτίδα έδωσε 40–41 λίβρες καραμέλες. Ο Hardaker αγόρασε περίπου πέντε λίβρες και άρχισε να πουλά. Η αστυνομία θα κατάσχει αργότερα 36 λίβρες. Οι υπόλοιπες είχαν ήδη καταναλωθεί.
Ο χημικός Felix Marsh Rimmington ανέλυσε τις καραμέλες. Κάθε μία περιείχε 9–15 grains αρσενικού (1 grain ≈ 64,8 mg). Η θανατηφόρα δόση για έναν ενήλικα είναι περίπου 4,5 grains. Μία μόνο καραμέλα μπορούσε να σκοτώσει. Στη συνολική παρτίδα είχαν μπει 12 λίβρες αρσενικού — αρκετές για να αφανίσουν μια πόλη.
Μια αλυσίδα λαθών που σκότωσε
Την Κυριακή, οι πρώτες σοροί μεταφέρθηκαν στα σπίτια τους. Οι γιατροί μίλησαν για χολέρα — τα συμπτώματα έμοιαζαν. Μόνο όταν ο αστυφύλακας PC Campbell συνέδεσε τις δηλητηριάσεις με τα γλυκά άρχισε η καμπάνια πανικού. Καμπάνες στους δρόμους, προειδοποιήσεις, κατασχέσεις.
Οι συλλήψεις ήταν άμεσες: Goddard, Hodgson, Neal. Στα δικαστήρια του York, τον Δεκέμβριο του 1858, ο δικαστής Mr Baron Warren χαρακτήρισε το περιστατικό «τραγικό ατύχημα» και αθώωσε όλους τους κατηγορούμενους. Η κοινή γνώμη εξοργίστηκε. Ο θάνατος τόσων αθώων δεν μπορούσε να μείνει χωρίς απάντηση.
Η ανάλυση αποκάλυψε την τέλεια καταιγίδα. Ακριβή ζάχαρη που οδηγούσε σε νοθεία. Χαλαροί νόμοι και ένα Arsenic Act με κενά. Αποθήκευση δηλητηρίων δίπλα σε υλικά τροφίμων, βαρέλια χωρίς σήμανση, άπειρα χέρια. Η αλυσίδα λαθών ήταν έτοιμη να σκοτώσει. Και σκότωσε.
Οι εφημερίδες γέμισαν με μαύρα πρωτοσέλιδα, η λέξη HUMBUG έγινε συνώνυμο του τρόμου. Ο Punch δημοσίευσε γελοιογραφία με σκελετό ζαχαροπλάστη πίσω από βαρέλια «Arsenic» και «Plaster». Η εικόνα έμεινε ανεξίτηλη στην ιστορία της βιομηχανικής Βρετανίας.
Η υπόθεση λειτούργησε σαν ηλεκτροσόκ. Οδήγησε στον Adulteration of Food or Drink Act 1860 και στον πιο αυστηρό Pharmacy Act 1868, που επέβαλαν ελέγχους, ετικέτες και μητρώα δηλητηρίων. Λίγα χρόνια αργότερα, με την κατάργηση του φόρου ζάχαρης, οι θάνατοι παιδιών από νοθευμένα γλυκά σχεδόν εξαφανίστηκαν.
Σήμερα, η υπόθεση του Bradford είναι υπενθύμιση ότι η ανθρώπινη αμέλεια, όταν συναντά κενά νομοθεσίας, μπορεί να μετατρέψει το πιο αθώο προϊόν σε εργαλείο θανάτου.
Διαβάστε ακόμα
Η πιο παλιά σάλτσα για μακαρόνια δεν έχει ντομάτα και λέγεται cacio e pepe γεννημένη από Ρωμαίους βοσκούς
Πώς οι κατσίκες της Αιθιοπίας αποκάλυψαν τον καφέ και άνοιξαν τον δρόμο για το πιο αγαπημένο ρόφημα του κόσμου