Το 1951 ένα ολόκληρο χωριό βυθίστηκε στις παραισθήσεις. Τι είχε συμβεί;

Δημιουργήθηκε στις 25 Αυγ 2025 - 12:40 Τελευταία ενημέρωση στις 25 Αυγ 2025 - 12:41

Το 1951, ένα γαλλικό χωριό είδε ψυχωτικές εικόνες από το ψωμί.

Μυστήρια: Το 1951 ένα ολόκληρο χωριό βυθίστηκε στις παραισθήσεις. Τι είχε συμβεί;

Γρηγόρης Κεντητός Χρόνος ανάγνωσης: 2 λεπτά

Αύγουστος 1951, Pont-Saint-Esprit — ένα γαλλικό χωριό γεμίζει με κραυγές, ψιθύρους, ανθρώπους που βλέπουν φίδια και τίγρεις και πιστεύουν πως συρρικνώνονται. Όλα ξεκινούν με έναν φούρνο. Ποιος έκανε το ψωμί; Ποιο μυστήριο έκρυβε;

Στις 16 Αυγούστου, οι πρώτες περιπτώσεις καταστροφικής ναυτίας, σπασμών και ψευδαισθήσεων καταφτάνουν. Μέσα σε λίγες ώρες, οι δεκάδες γίνονται εκατοντάδες. Η «νύχτα της αποκάλυψης» στις 24 Αυγούστου γίνεται σύμβολο συλλογικού τρόμου.

Η αρχική διάγνωση είναι εργότιο (άλφα-αλκαλοειδή από μύκητα σικάλεως Claviceps purpurea), με βάση τη μελέτη των γιατρών Jean Vieu και Hadar Gabbai. Οι συσχετίσεις είναι ξεκάθαρες: υγρασία, καλοκαίρι, αλεύρι χαμηλής ποιότητας από το ONIC, ένας μόνο φούρνος — όλα δείχνουν σε μυκοτοξική διάβρωση.

Το εργότιο εξηγεί πολλά: αγγειοσυστολή, σπασμούς, παραλήρημα. Αλλά μένουν ερωτήματα: γιατί μόνο αυτό το χωριό; Γιατί ο Briand αθωώθηκε; Και τι γίνεται με τη «μυρωδιά ποντικού» και τις ανεπανόρθωτες ψυχικές βλάβες που δεν ταιριάζουν με την εργοτισμική δηλητηρίαση;

Θεωρίες και σκιές

Εμφανίζονται εναλλακτικές. Ο υδράργυρος μέσω Panogen, το τριχλωριούχο άζωτο που λεύκαινε το αλεύρι, ακόμη και μυκοτοξίνες τύπου Aspergillus. Όλες αφήνουν ίχνη αλήθειας, αλλά καμία δεν καλύπτει πλήρως την κλινική εικόνα.

Κι έπειτα, η πιο ακραία υπόθεση: LSD και CIA. Το MKUltra, μυστικά πειράματα, ο θάνατος του Frank Olson, η εμπλοκή της Sandoz. Αλλά το LSD διασπάται στο ψήσιμο και τα συμπτώματα δεν ταιριάζουν με μια «καθαρή» ψυχεδελική δηλητηρίαση. Κανένα ίχνος δεν εντοπίζεται σε αλεύρι ή ψωμί.

Οι περισσότεροι ερευνητές συγκλίνουν: ο πιο πιθανός ένοχος είναι το εργότιο. Οι άλλες θεωρίες κρατούν κομμάτια του γρίφου, αλλά χωρίς αδιάσειστα στοιχεία μένουν στη σφαίρα της υπόθεσης.

Μέσα από τον πανικό, τις έρευνες και τις δίκες, ξεπηδούν δύο μαθήματα. Πρώτο: η ασφάλεια τροφίμων δεν είναι προαιρετική. Ένας αδύναμος κρίκος μπορεί να γίνει θηλιά για ολόκληρη κοινότητα. Δεύτερο: η επιστήμη πρέπει να είναι γρήγορη αλλά και ακριβής, γιατί οι φήμες γεμίζουν τα κενά όταν το άγνωστο μένει σκοτεινό.

Σήμερα, το Pont-Saint-Esprit παραμένει ένα μυστήριο. Το πιθανότερο σενάριο είναι το εργότιο λόγω αμέλειας και οικονομικής πίεσης. Μα οι θεωρίες συνωμοσίας συνεχίζουν να τρέφονται από την ίδια τη γοητεία του ανεξήγητου.

Με πληροφορίες από British Medical Journal