Γρηγόρης ΚεντητόςΚάθε μέρα χιλιάδες Έλληνες ανοίγουν το Temu, μαγεμένοι από εικόνες που υπόσχονται πολυτέλεια σε τιμές που μοιάζουν αδύνατες. Ένα ρολόι των 50 ευρώ πουλιέται οκτώ, μια τσάντα φαίνεται σαν αυθεντική ενώ κοστίζει όσο ένα γεύμα. Το ερώτημα είναι απλό: πώς γίνεται η εικόνα να εντυπωσιάζει, ενώ το προϊόν που φτάνει στο σπίτι απογοητεύει;
Η απάντηση κρύβεται στον τρόπο λειτουργίας του marketplace. Στην ίδια πλατφόρμα συνυπάρχουν χιλιάδες πωλητές που ανταγωνίζονται λυσσαλέα για προσοχή. Σε αυτό το περιβάλλον, η φωτογραφία γίνεται όπλο. Όσο πιο θεαματική η εικόνα, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει το προϊόν να πουληθεί – ακόμα κι αν η πραγματικότητα απέχει.
Έτσι, πολλοί πωλητές «δανείζονται» φωτογραφίες από Amazon ή εταιρικά sites, σβήνουν λογότυπα και τις παρουσιάζουν σαν δικές τους. Ο αγοραστής βλέπει μια εικόνα βγαλμένη από διαφημιστικό φυλλάδιο, αλλά ανοίγοντας το πακέτο βρίσκει μια φθηνή απομίμηση.
Η τέχνη της παραπλάνησης
Η παραπλάνηση δεν σταματά εκεί. Με τη βοήθεια εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, οι φωτογραφίες επεξεργάζονται ώστε να φαίνονται ακόμα πιο λαμπερές. Πλαστικό που μοιάζει με μέταλλο, χρώματα που λάμπουν περισσότερο απ’ όσο γίνεται, διαστάσεις που φαίνονται μεγαλύτερες. Στην οθόνη όλα μοιάζουν τέλεια, στο χέρι όλα αλλάζουν.
Το φαινόμενο είναι πιο έντονο στα gadgets και στα ρούχα. Ένα παιδικό μπλουζάκι που φαίνεται χαρούμενο και ασφαλές στις εικόνες, μπορεί να είναι κατασκευασμένο με φθηνά και επιβλαβή υλικά. Η φωτογραφία δεν δείχνει ποτέ την πραγματική ποιότητα – μόνο την επιθυμητή εικόνα.
Ακόμη και τα λεγόμενα «εμπνευσμένα προϊόντα» παίζουν ρόλο. Μια τσάντα μοιάζει με γνωστό brand, όμως όταν τη δεις από κοντά το υλικό θυμίζει νάιλον. Η εικόνα υπόσχεται, το αντικείμενο προδίδει.
Η αλήθεια είναι ότι οι ίδιοι οι πωλητές συχνά δουλεύουν με τόσο μικρά περιθώρια κέρδους, ώστε δεν έχουν την πολυτέλεια να επενδύσουν σε ακριβείς φωτογραφίες. Η εύκολη λύση είναι η χρήση δανεικών εικόνων ή ψηφιακά «βελτιωμένων» λήψεων. Στόχος τους είναι να κερδίσουν το κλικ, όχι να αποτυπώσουν την πραγματικότητα.
Ακόμη και οι αξιολογήσεις, που θα έπρεπε να λειτουργούν ως αντίβαρο, συχνά επηρεάζονται από πρακτικές των πωλητών. Δημιουργούν λογαριασμούς για να αφήνουν θετικές κριτικές, θάβοντας τις αρνητικές. Έτσι, η φωνή των πραγματικών αγοραστών χάνεται μέσα σε έναν χείμαρρο ψεύτικης «ικανοποίησης».
Δεν είναι τυχαίο ότι οι έλεγχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης έδειξαν μεγάλες αποκλίσεις ανάμεσα στην εικόνα και το προϊόν. Σε μυστικές αγορές, βρέθηκαν παιχνίδια και ηλεκτρονικά είδη που δεν πληρούσαν καμία προδιαγραφή ασφαλείας. Το πρόβλημα δεν είναι η πλατφόρμα από μόνη της, αλλά οι πρακτικές που υιοθετούν οι πωλητές για να ξεχωρίσουν.
Το μάθημα για τον καταναλωτή είναι ξεκάθαρο: μην εμπιστεύεστε μόνο τις φωτογραφίες. Αναζητήστε εικόνες που έχουν ανεβάσει άλλοι αγοραστές, ελέγξτε σχολαστικά τις διαστάσεις, διαβάστε τις λεπτομέρειες. Και αν παραλάβετε κάτι διαφορετικό, φυλάξτε αποδείξεις και καταγράψτε τη στιγμή· μόνο έτσι μπορείτε να απαιτήσετε επιστροφή χρημάτων.
Το φαινόμενο δείχνει πώς η πίεση για φθηνές αγορές γεννά πρακτικές παραπλάνησης. Ο κόσμος της ηλεκτρονικής εμπορίας θα αλλάξει μόνο αν οι κανόνες γίνουν αυστηρότεροι και οι πωλητές υποχρεωθούν να δείχνουν την αλήθεια πίσω από την εικόνα.
Διαβάστε ακόμα
Η αληθινή ιστορία της πίτσας και ο μύθος που γέννησε τη μαργαρίτα
Το παράξενο πρωτόκολλο του Πούτιν που θυμίζει τον Στάλιν και τη μανία της απόλυτης εξουσίας