Γρηγόρης ΚεντητόςΗ διατροφή των αρχαίων Ελλήνων ήταν συνδεδεμένη με τη γη, τη θάλασσα και τις εποχές. Στο τραπέζι τους δεν υπήρχαν υπερβολές. Τα φαγητά ήταν απλά, φυσικά και προσαρμοσμένα στις ανάγκες της ζωής τους. Από το κριθάρι και τις ελιές, μέχρι το ψάρι και το κρασί, όλα είχαν ρόλο σε μια διατροφή που στόχευε στην ισορροπία και την υγεία.
Το πρωί, οι περισσότεροι ξεκινούσαν τη μέρα τους με λίγο ψωμί βουτηγμένο σε κρασί και φρέσκα ή αποξηραμένα σύκα. Το κριθάρι ήταν το βασικό δημητριακό, ενώ το ψωμί από σιτάρι ήταν πολυτέλεια, προορισμένη για τους πιο εύπορους. Το απλό αυτό γεύμα έδινε την απαραίτητη ενέργεια για δουλειά στα χωράφια ή στο εμπόριο.
Η καθημερινή διατροφή
Το μεσημέρι ακολουθούσε το άριστον, ένα ελαφρύ γεύμα που συχνά περιλάμβανε ψωμί, ελιές, τυρί και λίγα λαχανικά. Οι άνθρωποι έτρωγαν γρήγορα για να συνεχίσουν τις εργασίες τους, γνωρίζοντας πως το κύριο γεύμα της ημέρας θα ερχόταν το βράδυ.
Το βράδυ, το δείπνον, συγκέντρωνε την οικογένεια γύρω από το τραπέζι. Σούπες με όσπρια, χόρτα, ψάρι και λίγο τυρί ήταν τα πιο συνηθισμένα πιάτα. Στα σπίτια των πλουσίων υπήρχαν περισσότερες επιλογές: φρέσκα ψάρια, μέλι, κατσικίσιο τυρί, ακόμη και περιστασιακά κρέας από κατσίκι ή αγριογούρουνο.
Η ελιά και το ελαιόλαδο δεν έλειπαν ποτέ. Χρησιμοποιούνταν σε σαλάτες, σούπες, πίτες και γλυκίσματα με μέλι. Ο οίνος, πάντα αραιωμένος με νερό, ήταν βασικό στοιχείο στα γεύματα αλλά και στα συμπόσια, όπου το φαγητό συνδυαζόταν με συζητήσεις και μουσική.
Στη Σπάρτη, η διατροφή ήταν αυστηρά λιτή. Ο περίφημος μέλας ζωμός, μια σούπα από χοιρινά πόδια, αίμα και ξίδι, ήταν το χαρακτηριστικό πιάτο των κοινών συσσιτίων. Το φαγητό δεν ήταν απόλαυση, αλλά κομμάτι της πειθαρχίας και της ισότητας που χαρακτήριζε τη ζωή εκεί.
Οι φιλόσοφοι, από τον Πλάτωνα μέχρι τους Πυθαγόρειους, έβλεπαν τη διατροφή ως μέσο για σωματική και πνευματική ισορροπία. Ο Ιπποκράτης τόνιζε ότι το μέτρο στο φαγητό και η καθημερινή άσκηση ήταν τα κλειδιά για καλή υγεία. Οι Πυθαγόρειοι απέφευγαν το κρέας και προτιμούσαν τα φυτικά τρόφιμα, πιστεύοντας ότι έτσι καθάριζαν σώμα και ψυχή.
Η διατροφή των αρχαίων Ελλήνων άλλαζε με τις εποχές. Το καλοκαίρι κυριαρχούσαν τα φρέσκα φρούτα και τα δροσερά λαχανικά, ενώ τον χειμώνα το τραπέζι γέμιζε με ψωμί, σούπες και χυλούς από δημητριακά. Τα γλυκά ήταν σπάνια και απλά: λίγο μέλι με ξηρούς καρπούς ή ζυμωτά ψωμάκια με σύκα.
Αυτή η διατροφή, βασισμένη στη λιτότητα, τη φρεσκάδα και το μέτρο, έθεσε τα θεμέλια για αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως μεσογειακή δίαιτα. Μια φιλοσοφία ζωής που επιβιώνει εδώ και αιώνες, διδάσκοντας πως η ισορροπία στο φαγητό φέρνει ισορροπία και στο σώμα.
Διαβάστε ακόμα
Ο ρόλος των μελισσών στην αρχαία ελληνική μυθολογία
Η Αθήνα το 1834, ένας μικρός οικισμός που έγινε πρωτεύουσα
Το φαινόμενο Johatsu, οι άνθρωποι που εξαφανίζονται χωρίς ίχνος στην Ιαπωνία
