Γρηγόρης ΚεντητόςΗ Ροδόπη ήταν μια κοπέλα από τη Θράκη, σκλάβα στην Αίγυπτο, που η μοίρα της έμοιαζε καταδικασμένη. Κι όμως, το όνομά της έμεινε ζωντανό για δυόμισι χιλιάδες χρόνια. Η ιστορία της είναι η πρώτη μορφή του μύθου που αργότερα έγινε γνωστός ως Σταχτοπούτα.
Ο Ηρόδοτος την περιγράφει στον 5ο αιώνα π.Χ. ως σκλάβα του Ιάδμονα από τη Σάμο. Δίπλα της μεγάλωνε κι ο Αίσωπος, ο παραμυθάς που άφησε δική του κληρονομιά. Η Ροδόπη βρέθηκε στη Ναύκρατι, τον ελληνικό εμπορικό θύλακα στην Αίγυπτο, όπου γνώρισε τον Χάραξο, αδελφό της Σαπφούς. Ο Χάραξος ερωτεύτηκε τη σκλάβα, την αγόρασε και την ελευθέρωσε. Για τη Σαπφώ, αυτή η ιστορία ήταν σκάνδαλο: στους στίχους της χαρακτήριζε τη Ροδόπη «απατεώνισσα» που ξεγέλασε τον αδελφό της.
Με τα χρόνια, η φήμη της Ροδόπης μεγάλωσε. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι οι εραστές της ξόδεψαν χρήματα για να χτιστεί μια μικρή πυραμίδα στη Γκίζα· άλλοι την ταύτισαν με την Δωρίχα, μια διάσημη εταίρα της εποχής. Ήταν πραγματική γυναίκα, με σάρκα και οστά, αλλά η φήμη της μεταμορφώθηκε σε παραμύθι.
Το σανδάλι που άλλαξε τη μοίρα της
Στον 1ο αιώνα π.Χ., ο Στράβων δίνει στην ιστορία μια άλλη διάσταση. Η Ροδόπη λουζόταν στα νερά του Νείλου όταν ένας αετός άρπαξε το σανδάλι της και το άφησε μπροστά στον Φαραώ. Για τον βασιλιά αυτό ήταν οιωνός θεϊκός. Διέταξε να βρουν την ιδιοκτήτρια του παπουτσιού. Όταν την έφεραν στο παλάτι, την παντρεύτηκε και την έκανε βασίλισσα της Αιγύπτου.
Ο Αιλιανός, δύο αιώνες αργότερα, κατέγραψε το ίδιο μοτίβο, μιλώντας για τον Ψαμμήτιχο. Για τους αρχαίους, ο αετός δεν ήταν τυχαίο πουλί· ήταν η φωνή των θεών. Έτσι, η Θρακίδα σκλάβα ανέβηκε στον θρόνο όχι με μαγεία, αλλά με τη δύναμη ενός σημάδιου από τον ουρανό.
Η ιστορία της Ροδόπης μοιάζει εκπληκτικά με τη μετέπειτα Σταχτοπούτα. Ένα χαμένο παπούτσι, ένας βασιλιάς που αναζητά την άγνωστη γυναίκα, μια κοινωνική άνοδος από ταπεινότητα σε μεγαλείο. Δεν υπάρχουν κακές αδελφές, ούτε νεράιδες· υπάρχει μόνο το πεπρωμένο. Η ιστορία δεν χρειάστηκε μαγεία, γιατί αρκούσε η πίστη πως οι θεοί καθοδηγούν τη μοίρα.
Από εκεί, το μοτίβο ταξίδεψε και ρίζωσε σε πολιτισμούς ολόκληρου του κόσμου. Στην Κίνα, μια κοπέλα ονόματι Ye Xian χάνει ένα χρυσό παπούτσι και παντρεύεται βασιλιά. Στην Ιταλία, η «Γάτα Σταχτοπούτα» του Basile κρύβει αίμα και προδοσία. Στη Γαλλία, ο Perrault χάρισε το γυάλινο γοβάκι, ενώ στη Γερμανία οι Grimm έδωσαν βία και σκοτεινά στοιχεία. Και στον σύγχρονο κόσμο, η Disney έντυσε την ίδια αιώνια ιστορία με χρώματα και τραγούδια.
Η Ροδόπη παραμένει το πρώτο αποτύπωμα. Από σκλάβα της Θράκης έγινε βασίλισσα της Αιγύπτου, κι από γυναίκα με σάρκα και αίμα μετατράπηκε σε σύμβολο που ταξίδεψε μέσα στους αιώνες. Ένα μόνο σανδάλι αρκούσε για να γεννηθεί ο πιο διάσημος μύθος του κόσμου.
Διαβάστε ακόμα
Τι είναι αυτό το τίναγμα που σε ξυπνάει την ώρα που πας να κοιμηθείς
Η μεγαλύτερη τσιγκούνα στην ιστορία της Wall Street
Όταν το αίμα εγκληματιών θεωρούνταν θεραπεία και οι άνθρωποι έτρεχαν να το πιουν
